Παρασκευή 11 Απριλίου 2008

Τί σημαίνει η εβδομάδα και ποιά η ιστορία της

Αναρωτηθήκατε ποτέ τί σημαίνει εβδομάδα και ποιά είναι η ιστορία της; Σίγουρα όλοι ξέρουμε ότι είναι το χρονικό διάστημα επτά ημερών.

Η διαίρεση του έτους σε εβδομάδες προέρχεται πιθανότατα από τους Χαλδαίους, η χρήση όμως της εβδομάδας συναντάται ήδη από τη 2η χιλιετία π.Χ. στους Βαβυλώνιους  τους Αιγυπτίους, τους Πέρσες και τους Κινέζους. Οι Εβραίοι εφάρμοσαν την εβδομάδα υπακούοντας στη βιβλική αφήγηση της Γένεσης, σύμφωνα με την οποία ο Θεός δημιούργησε τον κόσμο σε έξι ημέρες και την έβδομη αναπαύθηκε.

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η εβδομάδα προήλθε από τις θρησκευτικές δοξασίες και παραδόσεις των λαών της αρχαιότητας, που συνδέονταν με τις φάσεις της σελήνης και τον σεληνιακό μήνα. Έως την εποχή του Θεοδοσίου του Μεγάλου (347-395 μ.Χ.), η εβδομάδα ήταν άγνωστη στους Έλληνες και στους Ρωμαίους. Οι Έλληνες υποδιαιρούσαν τον χρόνο κατά το ημερολόγιό τους σε δεκαήμερα, ενώ οι Ρωμαίοι σε καλένδες, νόνες και ειδούς. Χάρη στον χριστιανισμό, που αργότερα εξαπλώθηκε σε ολόκληρη τη Ρωμαϊκή αυτοκρατορία, η εβδομάδα διαδόθηκε και έγινε σχεδόν παγκόσμια.
Οι διάφοροι λαοί της αρχαιότητας δεν έδιναν την ίδια ονομασία στις ημέρες της εβδομάδας, αν και ήταν αφιερωμένες σε διάφορες θεότητες, οι περισσότερες από τις οποίες ήταν κοινές σε αυτούς.

Κατά την ελληνιστική περίοδο, οι ονομασίες των ημερών της εβδομάδας προέρχονταν από τις θεωρίες του πτολεμαϊκού συστήματος. Κατά τον Πτολεμαίο (2ος αι. μ.Χ.) το σύμπαν αποτελείται από επτά σφαίρες –Ήλιος, Σελήνη, Άρης, Ερμής, Ζευς, Αφροδίτη και Κρόνος– που περιστρέφονται γύρω από τη Γη. Από τις σφαίρες αυτές προήλθαν και τα ονόματα των ημερών της ε., που διατηρούνται ακόμα και σήμερα στους περισσότερους λαούς του κόσμου.

Οι Άγγλοι την πρώτη ημέρα της εβδομάδας την ονομάζουν Sunday, που σημαίνει ημέρα του Ήλιου. Οι Γάλλοι, Ιταλοί, Ισπανοί κ.ά. για τη δεύτερη ημέρα της εβδομάδας χρησιμοποιούν ονομασίες που προέρχονται από την ονομασία luna που σημαίνει σελήνη (Lundi, Lunedi, diesLunae). Οι ονομασίες για την Τρίτη προέρχονται από το λατινικό όνομα του Άρη, Mars(Mardi, Martedi, dies Martis), για την Τετάρτη από το λατινικό όνομα του Ερμή, Mercury (Mercredi, Mercoledi, dies Mercurii), για την Πέμπτη από το λατινικό όνομα του Δία, Jupiter (Jeudi, Giovedi, dies Jovis), για την Παρασκευή από το λατινικό όνομα της Αφροδίτης, Venus (Vendredi, Venerdi, diesVeneris). Οι Άγγλοι για την ημέρα του Σαββάτου διατηρούν ακόμα την ονομασία Saturday που σημαίνει ημέρα του Κρόνου. Η ονομασία των ημερών της εβδομάδας του ημερολογίου μας προέρχεται ασφαλώς από το εβραϊκό ημερολόγιο, που δεν χρησιμοποιεί ιδιαίτερες ονομασίες, αλλά διακρίνει τις ημέρες κατά την αριθμητική σειρά τους: Πρώτη, Δευτέρα, Τρίτη, Τετάρτη, Πέμπτη και Έκτη. Για την έβδομη χρησιμοποιεί τη λέξη Σάββατο που σημαίνει ανάπαυση, γιατί την έβδομη ημέρα ο Θεός αναπαύθηκε μετά τη δημιουργία του κόσμου. Επειδή οι πρώτοι χριστιανοί προήλθαν από τους Εβραίους, διατήρησαν τη διάκριση αυτή των ημερών της ε., αργότερα όμως η πρώτη ημέρα της ε. ονομάστηκε Κυριακή (αφιερωμένη στον Κύριο) και η έκτη Παρασκευή, που σημαίνει προπαρασκευή για την ημέρα του Σαββάτου.